Κορινθία

Σε ηλικία 79 ετών ταξίδεψε για άλλους τόπους ο αρχαιολόγος των αποκαλύψεων της Νεμέας Στέφανος Μίλλερ

Έφυγε από την ζωή σήμερα, ξημερώματα Τετάρτης, 11 Αυγούστου, ο καθηγητής και αρχαιολόγος των μεγάλων ανασκαφών της Νεμέας, Στέφανος Μίλλερ, σε ηλικία 79 ετών.

Όλα άρχισαν τον Ιούνιο του 1971 με μια επιστολή. Το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ πληροφορούσε τον Στίβεν Μίλλερ, ο οποίος εργαζόταν στο πλαίσιο ερευνητικής υποτροφίας στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών, ότι του προσφερόταν η θέση του επίκουρου καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας και διευθυντή των ανασκαφών της Νεμέας. Πέρασαν από τότε σχεδόν 50 χρόνια και στην Αρχαία Νεμέα σήμερα μπορεί να δει κανείς τα αποτελέσματα εκείνου

Ο άνθρωπος που αποκάλυψε τα καλά κρυμμένα κάτω από την γη μυστικά της Νεμέας και έβαλε πάλι τους σύγχρονους Έλληνες να τρέξουν στο αρχαίο στάδιο. Στην πορεία του οι μεγαλύτεροι σταθμοί ήταν εδώ, στον τόπο μας, στα μέρη μας, στη Νεμέα της ιστορίας και της μυθολογίας. Με αδιάκοπες προσπάθειες τεσσάρων δεκαετιών, μεταμόρφωσε τη Νεμέα, αφού εξασφάλισε χρήματα για να απαλλοτριωθούν χωράφια που είχαν αρχαιολογικά ευρήματα όπως το περίφημο στάδιο, επέβλεψε τον σχεδιασμό, την κατασκευή και τον εξοπλισμό του μουσείου, συνέλαβε την ιδέα του αρχαιολογικού πάρκου, αναστήλωσε τον ναό, ταξίδεψε στην άλλη άκρη του κόσμου για να βρει χορηγούς από την ελληνοαμερικανική κοινότητα.

Όλα άρχισαν τον Ιούνιο του 1971 με μια επιστολή. Το Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ πληροφορούσε τον Στίβεν Μίλλερ, ο οποίος εργαζόταν στο πλαίσιο ερευνητικής υποτροφίας στην Αρχαία Αγορά των Αθηνών, ότι του προσφερόταν η θέση του επίκουρου καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας και διευθυντή των ανασκαφών της Νεμέας. Πέρασαν από τότε σχεδόν 50 χρόνια και στην Αρχαία Νεμέα σήμερα μπορεί να δει κανείς τα αποτελέσματα εκείνου του γράμματος: το αρχαίο στάδιο, τον εν μέρει αναστηλωμένο Ναό του Διός, τα κατάλοιπα της βυζαντινής περιόδου, το αρχαιολογικό μουσείο, σε ένα σπάνιο στη χώρα μας αρχαιολογικό πάρκο έκτασης περίπου 180 στρεμμάτων.

Στη Νεμέα για κάποιο λόγο

Αλλά όταν έχεις μια πρόσκληση από ένα καλό πανεπιστήμιο να πας σε ένα μέρος με τρεις όρθιες κολόνες, στο οποίο γίνονταν αγώνες που περιγράφει, μεταξύ άλλων, ο Πίνδαρος και δεν έχεις μισθό αλλού, είναι δύσκολο να πεις όχι. Δεν είπα όχι. Ομολογώ ότι εκείνη τη στιγμή, το 1971, δεν ήξερα ότι θα έμενα στη Νεμέα.

«Πριν από 70 χρόνια ρώτησα τον πατέρα μου, τι θα γίνω όταν μεγαλώσω. Ένας χτίστης, ένας εργολάβος, όπως εσύ; Εκείνος μου απάντησε, δεν ξέρω τι θα γίνεις. Αλλά ξέρω ότι ο Θεός σου έδωσε ζωή για κάποιο λόγο. Αν μπορείς να βρεις αυτόν τον λόγο και να ζήσεις και να προσφέρεις στην κοινωνία, τότε θα περάσεις μια ευτυχισμένη ζωή… Πέρασαν 20 χρόνια και ήρθε μια πρόσκληση από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια να κάνω μαθήματα κάθε έξι μήνες στο Μπέρκλεϋ και τους άλλους έξι μήνες να πάω στη Νεμέα να κάνω μαθήματα στους φοιτητές, να μάθουν την πράξη της αρχαιολογίας. Δεν ήθελα. Διότι το όνειρο ήταν να πάω στην Ιθάκη να βρω τον Οδυσσέα. Αλλά όταν έχεις μια πρόσκληση από ένα καλό πανεπιστήμιο να πας σε ένα μέρος με τρεις όρθιες κολόνες, στο οποίο γίνονταν αγώνες που περιγράφει, μεταξύ άλλων, ο Πίνδαρος και δεν έχεις μισθό αλλού, είναι δύσκολο να πεις όχι. Δεν είπα όχι. Ομολογώ ότι εκείνη τη στιγμή, το 1971, δεν ήξερα ότι θα έμενα στη Νεμέα. Αλλά έτσι έγινε». Αυτά είχε πει φανερά συγκινημένος, αλλά και με δόσεις χιούμορ ο Στέφανος Μίλλερ, παρουσιάζοντας το βιβλίο του με τίτλο «Η Νεμέα και εγώ», το οποίο αναφέρεται στο ανασκαφικό του έργο στην περιοχή και στα ευρήματά του, από το 1971 όταν πάτησε στη Νεμέα, μέχρι και το 1999.

Στο μεταξύ, ο Στίβεν έγινε Στέφανος Μίλλερ, μέλος της μεγάλης οικογένειας των ανθρώπων της περιοχής, πολύ προτού πολιτογραφηθεί έλληνας υπήκοος το 2005 έχοντας διαγράψει μια μεγάλη σταδιοδρομία ως καθηγητής του Μπέρκλεϊ και τιμηθεί ως Ταξιάρχης του Τάγματος της Τιμής στην Ελλάδα.

Μέσα στο βιβλίο του με τίτλο «Η Νεμέα και εγώ», μια καλαίσθητη δίτομη έκδοση με πλούτο φωτογραφικού υλικού, ξεχωριστή θέση έχουν τα πρόσωπα των άλλων: εργατών, τεχνιτών, φοιτητών, δωρητών, συναδέλφων, συνεργατών, φίλων, όλων όσοι μετείχαν στο όραμα της Νεμέας για το οποίο συζητήσαμε μαζί του. Κατά την παρουσίαση του βιβλίου, θυμήθηκε ακόμα ο ίδιος, ότι το 1973, οπότε και πρωτοδούλεψε στη Νεμέα, «για 10 εβδομάδες είχαμε μόνο έναν επισκέπτη. Τώρα έχουμε δεκάδες χιλιάδες και το Μουσείο είναι κάτι που βοηθάει πολύ. Γιατί ο σκοπός της αρχαιολογίας είναι εκπαιδευτικός. Αν μπορούμε να μάθουμε από την ιστορία, τι καλό αλλά και τι κακό έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες, τότε δεν κάνουμε τα ίδια λάθη».

Επί των ημερών του υπήρξαν οι μεγαλύτερες ανασκαφές στη Νεμέα, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, μεταξύ των ετών 1971 έως 2004, υπό την αιγίδα της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα και με την άδεια και επίβλεψη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Για την αναβίωση των αρχαίων αγώνων, των Νέμεων, βρήκε λοιπόν και φιλέλληνες που στήριξαν οικονομικά το έργο, συσπείρωσε εθελοντές, ενώ δώρισε όλη την αγορασμένη γη στο ελληνικό Δημόσιο. Το 2005 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε αναγνώριση της προσφοράς του, του απένειμε την ελληνική υπηκοότητα. Το κατόρθωμά του ήταν μεγάλο.

Επί των ημερών του υπήρξαν οι μεγαλύτερες ανασκαφές στη Νεμέα, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, μεταξύ των ετών 1971 έως 2004, υπό την αιγίδα της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα και με την άδεια και επίβλεψη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας. Διευθυντής αυτών των ανασκαφών ήταν ο Καθηγητής Στέφανος Μίλλερ, ο οποίος πλέον έχει συνταξιοδοτηθεί.

Ανασκαφές γύρω από το Ιερό έγιναν το 1884 από ομάδα Γάλλων και επαναλήφθηκαν τα έτη 1924-1926, 1962 και 1964 από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, με εν μέρει χρηματοδότηση από το πανεπιστήμιο του Σιντσινάτι. Οι εργασίες του Μπέρκλεϊ χρηματοδοτήθηκαν με ιδιωτικές χορηγίες από τις Η.Π.Α., εκτός από εκείνες της αναστήλωσης του Ναού του Νέμειου Διός που ξεκίνησαν από τις Η.Π.Α. αλλά στη συνέχεια χρηματοδοτήθηκαν από ιδιωτικές πηγές στην Ελλάδα.

Σημαντικές Ημερομηνίες

Ιούλιος 1971. Ο Στέφανος Μίλλερ διορίζεται από το Τμήμα Κλασικών Σπουδών ως Διευθυντή Ανασκαφών στη Νεμέα.

Μάιος-Ιούλιος 1973. Αγορά του μεγαλύτερου μέρους της έκτασης του σταδίου και του ιερού. Προκαταρκτικές εργασίες επί τόπου, περιλαμβανομένης της εγκατάστασης γεωγραφικού συστήματος αναφοράς, εξαρτημένου από την Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού.

Απρίλιος – Ιούλιος 1974. Πρώτη πλήρης περίοδος ανασκαφών με τέσσερα συνεργεία στο ιερό και ένα στο στάδιο.

19 Ιουλίου 1974. Αποκάλυψη της γραμμής εκκίνησης του σταδίου σε βάθος 6.85 μέτρων κάτω από την τότε επιφάνεια του εδάφους.

Μάιος 1975. Έναρξη κατασκευής του Μουσείου.

3 Μαΐου 1978. Αποκάλυψη της θολωτής στοάς εισόδου στο στάδιο.

Ιούνιος-Ιούλιος 1979. Αποκάλυψη του Ηρώου του Οφέλτη.

1980-1982. Εκπόνηση αρχιτεκτονικής μελέτης του ναού από τον Φ. Α. Κούπερ.

Απρίλιος 1983. Έκθεση για το Ναό του Νεμείου Διός στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα.

28 Μαΐου 1984. Παράδοση του Μουσείου.

6 Ιουλίου 1994. Παράδοση του Σταδίου.

1η Ιουνίου 1996. Πρώτη Σύγχρονη Νεμεάδα.

25 Ιουλίου 1999. Εγκαινιασμός Αναστήλωσης του Ναού.

3 Ιουνίου 2000. Δεύτερη Σύγχρονη Νεμεάδα.

Μάιος-Ιούλιος 2001. Αποκάλυψη ιχνών του ιπποδρόμου.

3 Ιουλίου 2002. Ολοκλήρωση της πρώτης φάσης αναστήλωσης του Ναού του Νεμείου Διός.

31 Ιουλίου 2004. Τρίτη Σύγχρονη Νεμεάδα.

31 Δεκεμβρίου 2004. Συνταξιοδότηση Στέφανου Μίλλερ.

1η Ιουλίου 2005. Η Κιμ Σέλτον αναλαμβάνει τη διεύθυνση του Κέντρου Νεμέας.

21 Ιουνίου 2008. Τέταρτη Σύγχρονη Νεμεάδα.

23 Ιουνίου 2012. Πέμπτη Σύγχρονη Νεμεάδα.

2 Ιουνίου 2013. Αφιέρωση του Κίονα του Οφέλτη στην Πλατεία Παπαλεξόπουλου.

15 Ιουνίου 2013. Επίσημη ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης της αναστήλωσης του ναού του Διός.

23 Οκτωβρίου 2013. Το στάδιο φιλοξενεί το παγκράτιο.

13 Ιουνίου 2014. Επίσκεψη από ICOMOS.

11 Ιουνίου 2016. Έκτη Σύγχρονη Νεμεάδα.

Με θλίψη και σεβασμό

Πρώτος ο διοικητής του Νοσοκομείου Κορίνθου Γρηγόρης Καρπούζης, ενημερώθηκε για την απώλεια του Στέφανου Μίλλερ. «Είχα την τύχη και την τιμή να γνωρίσω από κοντά, να τον υπερασπιστώ στα Δικαστήρια, να συνδεθώ μαζί του, να μοιραστώ τα όνειρα και τις ανησυχίες του, με τον μεγάλο άνδρα, τον φιλέλληνα, τον Στέφανο Μυλλερ» ανέφερε με ανάρτησή του.

Η Εφορία Αρχαιοτήτων Κορινθίας, εκφράζει τη βαθιά θλίψη της για την απώλεια στου καθηγητή Στέφανου Μίλλερ, που ανέσκαψε και ανέδειξε τον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας και υπήρξε η ψυχή της Αναβίωσης των Νέμεων Αγώνων.

#pgpartners

#ΕΛΛΑΔΑ

#ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ

Σχετικά Άρθρα

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Back to top button
Μετάβαση στο περιεχόμενο